CHÂN DUNG CỦA NỀN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC PHÁP
Nền giáo dục Pháp được đặc trưng bởi sự đa dạng và chất lượng của các chương trình đào tạo. Người Pháp rất tự hào về hệ thống giáo dục của họ, hệ thống trường học ưu việt nổi tiếng với nhiều chuyên ngành đào tạo có chất lượng : Kinh tế, Luật, Y, Kiến trúc, Công nghệ thông tin, Công nghệ sinh học và môi trường, Du lịch- Khách sạn…...
Nên chọn loại cơ sở đào tạo nào ?
Các trường đại học tổng hợp
Các trường đại học tổng hợp cung cấp những chương trình đào tạo cơ bản, những chương trình đào tạo về công nghệ và nhằm mục tiêu chuyên môn.
Các chương trình này bao gồm tất cả các bộ môn và giúp cho sinh viên có khả năng nghiên cứu hoặc đi vào cuộc sống nghề nghiệp.
Sinh viên có thể học để lấy bằng quốc gia hoặc các bằng chuyên biệt của mỗi trường.
Các trường đại học tổng hợp tiếp nhận hơn 1,5 triệu sinh viên, và 10% trong số đó là sinh viên quốc tế, với tất cả các quốc tịch.
Các trường chuyên biệt
Những trường này có tiêu chí tuyển chọn rất cao và nhận ít sinh viên hơn nhiều so với các trường đại học tổng hợp.
Đây có thể là các trường công lập hoặc tư thục có các chương trình đào tạo thực hành chuyên môn chuyên biệt
Các trường này đào tạo các nhà chuyên môn cho mọi lĩnh vực như đào tạo kỹ sư, quản trị, nghệ thuật, kiến trúc hay thẩm phán.
Các trường "đại học đẳng cấp cao" thuộc vào loại này. Đó là một đặc thù của Pháp : đây là những cơ sở đào tạo độc đáo, có uy tín đồng thời để vào được những trường này cũng rất khó khăn.
Các trường "đại học đẳng cấp cao" đào tạo các kỹ, các nhà quản trị có trình độ cao, các chuyên gia về văn học, nghệ thuật và các ngành khoa học xã hội.
Sinh viên tốt nghiệp từ các trường này rất được ưa chuộng trên thị trường lao động quốc tế.
Đào tạo ngắn hạn, đào tạo dài hạn hay chuyên biệt hóa ?
Các chương trình đào tạo ngắn hạn
Được tổ chức thành hai hoặc ba năm học, các chương trình đào tạo này liên quan đến lĩnh vực thương mại, công nghiệp hay dịch vụ.
Các chương trình đào tạo này thường được tổ chức ở các viện đào tạo đa ngành (các Viện đại học công nghệ - IUT) trực thuộc các trường đại học tổng hợp hoặc các trường chuyên biệt.
Quá trình học tập tại đây bao gồm các đợt thực tập trong các doanh nghiệp và tạo ra các viễn cảnh thực sự trên thị trường lao động. Nguyên tắc cơ bản là sự tuyển chọn chặt chẽ.
Trong các chương trình đào tạo ngắn hạn có ở Pháp, các ban đào tạo Kỹ thuật viên cao cấp thực sự đáng quan tâm. Những chương trình này làm thành các lớp cao trong giáo dục trung học. Với chương trình này, các học viên sẽ được nhận bằng Kỹ thuật viên cao cấp (BTS) trong 100 chuyên ngành khác nhau. Với bằng này, sinh viên có thể vào ngay cuộc sống nghề nghiệp.
Các chương trình đào tạo dài hạn
Các chương trình này được tổ chức ở các trường đại học tổng hợp hoặc các trường đại học đẳng cấp cao với nhiều hình thức khác nhau tùy theo loại trường.
Ở trường đại học tổng hợp... chương trình học được chia thành 3 cấp :
Cử nhân : (3 năm) tương đương với 6 học kỳ và được xác thực sau khi có đủ 180 tín chỉ ECTS.
Thạc sĩ : (5 năm), bằng 4 học kỳ được xác thực khi có đủ 120 tín chỉ ECTS. Có hai con đường để chọn : thạc sĩ "nghiên cứu" (DEA trước đây) để tiếp tục làm luận án tiến sĩ và thạc sĩ "nghiệp vụ" (DESS trước đây) cho phép đi vào cuộc sống lao động ngay.
Tùy theo lộ trình học tập ở bậc đại học trước đây của mình, sinh viên nước ngoài có thể vào học thẳng tại các lớp đào tạo thạc sĩ để đi vào chuyên môn hóa trong thời gian từ một đến hai năm.
Tiến sĩ (8 năm) tương đương với 6 học kỳ và được xác thực khi có đủ 180 tín chỉ ECTS.
Trong các trường đại học đẳng cấp cao … các chương trình đào tạo dài hạn trong các trường đại học đẳng cấp cao và các trường đào tạo chuyên biệt được tổ chức với thời gian 5 năm, trong đó có hai năm học dự bị hoặc tại trường đại học hoặc trong các trường trung học.
Các lớp dự bị vào các trường đại học đẳng cấp cao này chuẩn bị cho thí sinh sẽ tham dự các kỳ thi tuyển rất khó. Sau 5 năm học, sinh viên sẽ được cấp bằng thạc sĩ.
Hệ thống bằng cấp của Pháp vận hành như thế nào ?
Các bằng được cấp ở Pháp thường được Nhà nước công nhận và chính Nhà nước cũng rất quan tâm tới chất lượng của giáo dục. Nhất là đối với bằng quốc gia do các cơ sở đào tạo quốc lập (các trường đại học đẳng cấp cao hoặc các trường đại học tổng hợp). Mặt khác, những bằng hoặc chứng chỉ do các trường đại học đào tạo kỹ sư hoặc quản trị viên thì đều phải tuân thủ theo các quy trình xét duyệt rất chặt chẽ.
Ngoài ra, mỗi cơ sở đào tạo còn có nhiều loại bằng chuyên biệt riêng của mình.
Sự đa dạng về bằng cấp đại học của Pháp sẽ không làm bạn nản lòng mà ngược lại, đó là một trong những sự phong phú của hệ thống giáo dục Pháp.
Mỗi bằng tương ứng với một lộ trình và một quy trình thẩm định chặt chẽ, điều này chưa hẳn đã có ở những nơi khác. Tấm bằng mà bạn sẽ nhận được ở Pháp chỉ rõ cái mà bạn đã học và cái mà bạn sẽ làm được.
Với hệ thống LMD (cử nhân-thạc sĩ-tiến sĩ), mỗi văn bằng đều có kèm theo một tài liệu chỉ rõ lộ trình mà sinh viên đã qua : những kiến thức tích lũy được, các hoạt động có liên quan tới quá trình đào tạo…
Cần tránh nhầm lẫn giữa bậc học với văn bằng : bậc học là một trình độ được công nhận độc lập với các môn học hay chuyên môn, còn văn bằng là xác nhận rằng bạn đã thành công trong lộ trình học tập đã qua.
Tương đương về văn bằng
Ở Pháp, không có sự tương đương mặc nhiên giữa bằng do các nước khác cấp với bằng do Pháp cấp. Mỗi cơ sở đào tạo đều có quy định riêng về tiêu chí tuyển sinh, tùy theo lộ trình trước đó của sinh viên và những yêu cầu của chương trình đào tạo. Điều đó cho phép tạo ra các khóa học đồng đều về chất lượng và bảo đảm trình độ của chương trình đào tạo.
Hệ thống chu chuyển tín chỉ châu Âu
Trong phạm vi Liên minh châu Âu, việc xác thực quốc tế đối với văn bằng và chương trình dựa trên hệ thống tín chỉ chung có tên gọi là Hệ thống chu chuyển tín chỉ (European Credits Transfer System - ECTS). Các tín chỉ ECTS có thể được tích lũy và chu chuyển, chẳng hạn như trong trường hợp một lộ trình học tập được triển khai ở nhiều cơ sở đào tạo của châu Âu.